Kağıt Bardak ve Pipet Göründüğü Gibi Zararsız mı?

Tek kullanımlık plastik pipetlerin çevresel zararları ve plastik atıkların yol açtığı çevre kirliliği, dünya genelinde giderek artan bir endişe kaynağıdır. Bu nedenle, plastik pipetlerin yerine daha çevre dostu alternatifler arayışı hızla yayılmaktadır. Ancak, kağıt pipetler ve karton bardaklar gibi görünüşte çevre dostu olan bu alternatiflerin aslında çevre ve sağlık için de olumsuz etkilere yol açabileceği yeni bir araştırma ile ortaya çıktı.

Çoğu karton bardak, sıvıların karton yüzeye sızmasını önlemek amacıyla iç yüzeylerinde ince bir plastik tabakası ile kaplıdır. Bu tabaka, içeceğin kartonu emmemesi için tasarlanmış olsa da, bazı durumlarda toksik bileşenlerin sızmasına neden olabilir. İsveç’teki Göteborg Üniversitesi’nde çalışan bilim insanları, farklı malzemelerden yapılan tek kullanımlık bardakların çevre üzerindeki etkilerini anlamak için bir çalışma yürüttüler.

Araştırmacılar, ilgi çekici bir deney tasarladılar. Karton ve plastik bardaklar, ılık su ve çökelti içerisine yerleştirildi ve dört hafta boyunca sızıntı yapmalarına izin verildi. Daha sonra, bu sıvılarla kirlenmiş olan karton ve plastik bardaklardan sızan maddelerle temas eden kelebek sivrisineği larvaları su içerisine yerleştirildi. Sonuçlar oldukça çarpıcıydı. Hem karton hem de plastik bardakların sızıntı yaptığı suya maruz kalan larvaların, normal şartlarda büyüdüklerinden daha yavaş büyüdükleri görüldü.

Araştırmanın eş yazarlarından olan ekoloji zehirbilimcisi ve balık biyoloğu Bethanie Carney Almroth, “Bardakların hepsi sivrisinek larvalarında büyümeyi olumsuz etkilemişti” diyor. Bu sonuçlar, karton bardaklardaki plastik kaplamaların içerdikleri kimyasal maddelerin çevre ve canlılar üzerindeki potansiyel etkilerini gözler önüne sermektedir.

Kağıdın doğada su ve yağlara karşı dirençli olmadığı göz önüne alındığında, gıda ve içecek kapları olarak kullanılan kağıtların, malzemeyi korumak amacıyla iç yüzeylerine eklenen plastik tabakalar içerebileceği bilinmelidir. Bu plastik tabakaların genellikle polilaktid (PLA) adı verilen bir biyoplastik türünden yapıldığı belirtiliyor. Biyoplastikler, fosil yakıtların yerine yenilenebilir kaynaklardan üretilir, ancak araştırmalar, biyoplastiklerin çevrede hızla parçalanmadığını ve mikroplastiklere dönüşebileceğini göstermektedir.

Bethanie Carney Almroth, “Biyoplastikler çevreye yayıldıklarında, suda etkili bir şekilde parçalanmamaktadır” diyor ve ekliyor, “Doğadaki plastik artıkları ve bunların sonucunda oluşan mikroplastikler, diğer plastikler gibi hayvanlar ve insanlar tarafından tüketildiğinde sağlık sorunlarına neden olabilir. Ayrıca biyoplastikler, geleneksel plastikler kadar çok sayıda kimyasal madde içerebilir.”

Araştırmacılar, karton bardaklardan sızan kimyasal maddelerin kesin olarak neler olduğunu belirlememiş olsalar da, bu maddelerin çeşitli kimyasalların bir karışımı olabileceğinden şüpheleniyorlar. Bu da karton bardakların ve benzer ürünlerin sağlık açısından daha fazla incelemeye ihtiyaç duyduğunu gösteriyor.

Diğer bir tartışma konusu ise yeniden kullanılabilir plastik bardakların çevresel etkileridir. Bu bardakların karbon ayak izini belirlemek zor olabilir ve tek kullanımlık plastiklere göre daha iyi bir seçenek olup olmadığı konusunda kesin bir bilgi yoktur. Bazı tahminlere göre, yeniden kullanılabilir bir bardağın, tek kullanımlık bir bardakla karşılaştırıldığında sera gazı salınımlarını dengelemesi için çok sayıda kullanılması gerekebilir. Bunun nedeni, yeniden kullanılabilir bardakların dayanıklılık ve temizlik açısından ekstra enerjiye ihtiyaç duymasıdır. Ancak bu bardaklar, uzun vadeli kullanım avantajına sahip oldukları için tek kullanımlık alternatiflerle karşılaştırıldığında çevresel etki açısından daha olumlu bir potansiyele sahip olabilirler.

Bethanie Carney Almroth, plastik kullanımının azaltılması gerektiğini ve tek kullanımlık yaşam tarzlarından uzaklaşmanın önemli olduğunu vurguluyor. Kendi bardağınızı kullanarak al götür kahve satın almanın veya plastik yerine daha çevre dostu malzemeleri tercih etmenin, plastik kirliliğini azaltmada ve çevre için daha iyi bir gelecek oluşturmada küçük ama anlamlı adımlar olduğunu söylüyor.

Son olarak, Birleşmiş Milletler’in plastik kullanımını azaltmak ve çevreye zarar veren plastiklerin kontrolünü sağlamak amacıyla bağlayıcı bir anlaşma üzerinde çalıştığını belirtmek önemlidir. Bilim insanları, bu tür anlaşmaların yanı sıra plastik endüstrisindeki ürünlerin içeriklerinin şeffaf bir şekilde rapor edilmesi gerektiğini savunuyorlar. Plastik üretimini azaltma ve daha sürdürülebilir alternatiflere yönelme hedefi, çevre ve sağlık açısından daha iyi bir gelecek için atılmış önemli bir adım olabilir.

İlginizi Çekebilir: Plastik Poşetlerin Doğaya Etkileri ve Çevre İçin Tehlikeleri