Sibirya’nın Donmuş Topraklarında 46 Bin Yıldır Uyuyan Solucanlar Tekrar Hayata Döndürüldü

Sibirya’nın buzullarla kaplı topraklarında, şaşırtıcı bir keşif gerçekleşti. Bilim insanları, Rusya’nın Sibirya bölgesinde 46 bin yıl boyunca permafrost denilen donmuş topraklarda korunan solucanları canlandırmayı başardı. Almanya’daki Max Planck Enstitüsü’nden uzmanların önderlik ettiği araştırmacılar, bu eşsiz türe “Panagrolaimus kolymaensis” adını verdi.

İlk olarak 2018 yılında Rus bilim insanları tarafından Kolima Nehri yakınlarında keşfedilen bu solucanlar, ne oldukları ve ne kadar süre boyunca donmuş halde bulundukları konusunda gizemli bir sırrı beraberinde taşıyordu. Uzmanlar, bu canlıların Panagrolaimus cinsine ait nematoda (yuvarlak solucan) türüne ait olduğunu belirtmişti ve yaklaşık 32 bin yaşında oldukları düşünülüyordu.

Ancak yeni yapılan radyokarbon tarihlemesi, bu solucanların aslında 46 bin yıl öncesine ait olduğunu ortaya çıkardı. Bu zamana kadar hayata döndürülen en yaşlı çok hücreli canlılar oldukları düşünülen solucanlar, adeta tarih öncesi zaman kapsülü olarak bilim dünyasına aydınlık tutuyor.

Panagrolaimus kolymaensis türü, Buz Devri’nin başından beri uykuda bir haldeymiş. Araştırmacılar, bu solucanların bulunduğu toprağın binlerce yıl boyunca çözülmediğini tespit etti. Bu minik solucanlar, uzunluğu 1 milimetrenin altında olan canlılar, özel olarak hazırlanan besleyici gıda kapları içinde hayata döndürüldüler. Kaplarda birkaç hafta geçirdikten sonra hareket etmeye ve yemek yemeye başlayan bu solucanlar, birkaç ay içerisinde ölmelerine rağmen üremeyi başardılar. Bilim insanları, şu anda bu yavrularla araştırmalarını sürdürüyorlar.

Araştırma ekibinden Phillip Schiffer, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Panagrolaimus nematodaları genellikle 20-60 gün yaşar. Hayvanlar anında üremeye başladı. Laboratuvarda bu solucanların bir kültürüne sahibiz. Yani tür yaşıyor ve üzerinde deneyler yapıyoruz” ifadelerini kullandı.

Bu solucan türleri, kriptobiyoz adı verilen bir süreçle aşırı zorlu koşullarda hayatta kalabilen canlılardan biridir. Kriptobiyoz, bazı basit organizmaların aşırı sıcak, aşırı soğuk veya zehirli ortamlarda metabolizmalarını neredeyse durdurarak hayatta kalmasını sağlayan bir yetenektir.

Max Planck Moleküler Hücre Biyolojisi Enstitüsü’nden Teymuras Kurzchalia ise konuyla ilgili olarak, “Bu çalışma, nematodlarda kayıtlara geçen en uzun kriptobiyozu onbinlerce yıl geriye götürüyor. Ekstrem ortamlarda uzun süre hayatta kalmak, yalnızca birkaç organizmanın başarabildiği bir şey. Bulgularımız evrimsel süreçlerin anlaşılması açısından önemli. Çünkü nesiller arası süreçler günlerden bin yıllara kadar uzanabilir. Türlerin bireyleri uzun süre hayatta kalabilirse, tükenmiş türlerin yeniden canlanmasına olanak sağlayabilir” dedi.

Hakemli bilim dergisi PLOS Genetics’te yayımlanan araştırmayı değerlendiren nematolog William Crow ise şunları dile getirdi: “Nematoda türlerinin büyük çoğunluğu hala tanımlanmamış durumda. Bu Sibirya solucanı, soyu tükenmiş bir tür olabileceği gibi henüz kim tarafından tanımlanmamış, yaygın bir nematoda da olabilir.”

Araştırmacılar, P. kolymaensis solucanlarının genomlarını, hayatta kalan akrabaları arasında yer alan Caenorhabditis elegans ile karşılaştırdıklarında, zorlu koşullarda hayatta kalma mekanizmalarıyla ilişkili birçok genin örtüştüğünü tespit etti. Paylaşılan bu genlerin çoğu, canlıların zorlu koşullarda hayatta kalma yeteneklerini sağlayan mekanizmalarla ilintili olduğu görüldü.

Bilim insanları, bu ortak genlerin kriptobiyoz sürecinde ne gibi roller üstlendiğini ve nematodların bu gizemli durumda ne kadar süreyle hayatta kalabileceğini anlamak için çalışmalarını titizlikle sürdürüyorlar. Sibirya’nın derin donunda uyuyan solucanlar, evrimsel biyolojinin en derin sırlarını çözmek üzere bilim dünyasına yeni kapılar aralıyor.

İlginizi Çekebilir: Kritik Alarm: Okyanus Sıcaklığı Tarihi Rekorları Kırarak Yükseldi, Gezegenin Geleceği Tehlikede