Yeraltı Suyunun Aşırı Tüketimi Dünyanın Eksenini Bozdu

Yeni bir araştırmaya göre insanların yer altından çektiği su miktarı, Dünya’nın dönüş ekseni üzerinde dikkate değer bir etkiye sahip oldu. Jeofizik alanında faaliyet gösteren araştırmacılar, yer altı sularının olmadığı bir senaryoda bu tür bir kaymanın gerçekleşemeyeceğini belirtiyorlar. Geophysical Research Letters dergisinde yayımlanan araştırma, yer altı sularının tüketilmesinin Dünya’nın dönüş ekseni kaymasında ne kadar önemli bir faktör olduğunu vurguluyor.

Dünya’nın dönüş ekseni, sabit ve durağan bir yapıya sahip değildir. Kuzey ve Güney Kutuplarından geçen hayali bir çizgi olan dönme ekseni, sürüklenip yalpalayarak hareket eder. Bu hareketler, kutup gezinmesi olarak bilinir. Bilinen bir gerçek ise Kuzey Kutup noktasının her yıl 10 metre genişliğinde bir çember çizdiğidir. NASA’ya göre, 20. yüzyılda Dünya’nın dönüş ekseni yılda 4 cm kaymaktaydı.

Son araştırmalar, iklim krizinin Dünya’nın dönüşünde kaymaya neden olduğunu göstermişti. Ancak, yer altı sularının bu kaymaya olan etkisi tam olarak anlaşılamamıştı. Seul Ulusal Üniversitesi Yer Bilimleri Eğitimi’nden Profesör Ki-Weon Seo’nun başyazarlığını yaptığı araştırma, yer altı sularının tüketiminin dönüş ekseni kaymasında belirleyici bir rol oynadığını ortaya koyuyor. Prof. Seo, “Dünya’nın tarihinde dönüş ekseni üzerinde büyük değişiklikler meydana gelmiştir. Ancak çalışmamız, yer altı sularının tüketilmesinin dönüş ekseni kaymasına bu kadar önemli bir etkisi olduğunu göstermektedir.” şeklinde açıklamada bulunuyor.

Küresel iklim modellerine göre, 1993-2010 yılları arasında yer altından 2 trilyon ton su çekilmiştir. Bu su, içme ve tarımsal sulama gibi amaçlarla kullanıldıktan sonra genellikle denize deşarj edilmektedir. Bu durum, insan müdahalesiyle büyük bir su kütlesinin yer değiştirmesi anlamına gelmektedir. Önceki tahminler, bu yer değişiminin deniz seviyesini 6 mm yükselttiği yönündeydi. Yeni araştırma ise bu tahmini, dönüş ekseni kaymasını inceleyerek doğrulamaktadır.

Araştırmacılar, suyun yer değiştirmesinin, taşınan kütlenin ağırlığının dağılımını etkilediğini belirtiyorlar. Bu durumu, dönen bir topaça küçük bir ağırlık eklendiğinde meydana gelen etkiye benzetiyorlar. Yeryüzündeki su kütlesinin yeri değiştiğinde, dönüş hareketinde küçük bir değişiklik ortaya çıktığına dikkat çekiyorlar. Araştırmacılar, bu değişimi anlamak için Dünya’nın dönüş ekseni kaymasını bilgisayar modelleriyle test etmişlerdir. Bu testlere göre, sadece buz ve buzulların erimesi hesaba katıldığında, günümüzde gözlemlenen kaymanın yaklaşık 78,5 cm olduğu bulunmuştur. Araştırma, bu boşluğun yer altı sularıyla ilişkilendirildiğini göstermektedir.

Prof. Seo, “Yer altı sularının tüketimi, Dünya’nın dönüş ekseni kutbunu yılda 4,36 cm hızla 64 derece doğuya kaydırmaktadır. Bu trendin devam etmesi beklenmektedir.” şeklinde ifade ediyor. Prof. Seo, “Dönüş ekseni kaymasının açıklanamayan nedenini bulduğum için çok mutluyum. Ancak, Dünya’da yaşayan biri ve bir baba olarak, yer altı sularının çekilmesinin deniz seviyesinin yükselmesindeki bir başka etken olduğunu görmek beni endişelendiriyor ve şaşırtıyor.” diye ekliyor.

NASA’nın Jet İtki Laboratuvarı’ndan bilim insanı Surendra Adhikari, Amerikan Jeoloji Topluluğu’na yaptığı açıklamada, dünyanın dönüş ekseni kaymasının yıllık olarak birkaç metre değiştiğini ve yer altı sularının tüketiminin mevsimlerin değişmesi riskini doğurmadığını belirtmektedir. Adhikari, son dönemdeki dönüş ekseni kaymalarının ana sebebinin Grönland’daki buz kütlelerinin kaybı olduğunu keşfeden bilim insanlarından biri olduğunu ifade ederken, jeolojik zaman dilimleri açısından dönüş ekseni kaymasının iklim üzerinde etkileri olabileceğini de sözlerine ekliyor.

Kaynak: Haber Pozitif