Son Duyduğumuz Şarkıyı Neden Sürekli Tekrarlıyoruz?

Radyoda duyduğumuz son şarkıların neden zihnimizde sürekli döndüğünü merak ediyor musunuz? Bu durum bazen günümüzü renklendirirken, zaman zaman da bir eziyete dönüşebilir, özellikle de müzik zevkimizle çelişen bir şarkıysa. Uzmanlar, bu duruma “bilişsel kaşınma” adını vermektedir.

Beyin, duyduğumuz şarkının ritmine takılır ve gün boyunca ritimler arasındaki boşlukları doldurmakla meşgul olur. Müzik dinlerken, beyindeki işitsel korteks bölgesi devreye girer. Dartmouth Üniversitesi’ndeki bilim insanları tarafından yürütülen bir araştırmada, deneklere bildikleri şarkılar dinletildiğinde, işitsel korteksin şarkıyı otomatik olarak tamamlamaya çalıştığı gözlemlendi. Şarkı bittikten dakikalar sonra bile, beynin aynı bölgelerinde bu hareketliliğin hiç azalmadan devam ettiği tespit edildi.

Bilişsel kaşıntı, aslında beynin bir tür “eksiklik hissi” yaşamasıdır. Şarkı bittiğinde, beyin o ritmi tamamlamaya çalışır ve bu durum sürekli bir döngü oluşturur. İnsanlar, kaşıntı hissini gidermek için şarkıyı tekrar etme eğilimine girerler. Ancak, bu tekrar etme isteği, genellikle daha fazla kaşıntıya yol açar ve zihindeki döngüyü güçlendirir.

Araştırmalar, kadınların, müzisyenlerin ve nevrotik, yorgun ya da stresli insanların bilişsel kaşıntıyı daha sık yaşadığını ortaya koymuştur. Müzisyenler için, ritimler arasındaki boşlukları doldurma çabası mesleki bir gerekliliktir. Müzisyenler, zihinlerini sürekli olarak müziğe odakladıkları için, işitsel korteksleri daha hassastır ve bu da bilişsel kaşıntıyı tetikleyebilir. Stresli insanlar için ise beyindeki yorgunluk nedeniyle tek bir noktada takılıp kalmak ve aynı şeyi tekrarlamak sıkça görülen bir durumdur. Stres ve yorgunluk, beynin normal işleyişini etkileyerek kaşıntı hissini artırır.

Bilişsel kaşıntıyı tamamen durdurmanın bir yolu olmasa da, beyni başka yönlere kaydırarak ilgiyi dağıtmak mümkündür. Önerilen yöntemlerden biri, dönen şarkı yerine başka bir şarkı dinlemektir. Bu, beyindeki döngüyü kırmaya yardımcı olabilir. Eğer bu yöntem etkili olmazsa, zihinde dönen şarkıyı tekrar dinlemek de bir çözüm olabilir. Ancak bu durum, bazen daha fazla tekrar etme isteğini tetikleyebilir. Son çare olarak, vücudu zorlayacak fiziksel bir aktivite denemek de zihnin farklı bir odak noktasına yönelmesini sağlayabilir.

Bilişsel kaşıntı, beynin ritme takılıp boşlukları doldurma çabası olarak açıklanabilir. Bu durum bazen keyifli olsa da, sürekli dönen bir şarkıya maruz kalmak zamanla sıkıntı yaratabilir. Önerilen yöntemlerden birini deneyerek zihni farklı bir noktaya odaklamak mümkündür. Ancak herkesin deneyimleri farklı olabilir, bu nedenle bilişsel kaşıntıya yönelik en etkili çözümü bulmak için deneme yanılma yapmak gerekebilir.

İlginizi Çekebilir: Hipnoz: Eğlence mi, Tedavi mi? Beyin Sırlarının Ardındaki Sanat