Kötü Kokan Dev Çiçek Tehlike Altında

Dünya doğasının en gizemli ve korkutucu güzelliklerinden biri olarak kabul edilen Rafflesia çiçeği, devasa taç yaprakları ve şiddetli bir çürük et kokusu ile ünlüdür. Ancak, son araştırmalara göre bu eşsiz bitkilerin doğal yaşam alanları büyük bir tehdit altındadır.

Rafflesia cinsi bitkiler, Tayland, Endonezya, Malezya, Brunei ve Filipinler’in tropik ormanlarında bulunan nadir parazitlerdir. Genellikle gözlerden uzak bir şekilde yaşarlar ve konak bitkilerin gövdelerinde kök salarak, iplik benzeri filamentlerle yayılırlar. Bu parazit bitkiler, beklenmedik aralıklarla asmanın kabuğundan içeri girerek lahana benzeri bir tomurcuk oluştururlar. Bu tomurcuk zamanla büyür ve beş loblu dev bir çiçek halini alır. Rafflesia çiçeklerinin en ilginç özelliklerinden biri, çürük et kokusu yayarak polenleyici sinekleri kendine çekmeleridir.

Ancak Rafflesia’nın bu görülmesi zor yaşam döngüsü ve gizemli doğası nedeniyle, botanikçiler ve bilim insanları onları çok az anlayabilmiştir. Hatta yeni türler hala keşfedilmeye devam etmektedir.

Son çalışmada, uluslararası bir araştırma ekibi, Rafflesia’nın karşı karşıya olduğu tehditleri değerlendirmek için küresel bir ağ kurdu. Bu ağ sayesinde, Rafflesia’nın bilinen 42 türünün yüzde 67’sinin tehlike altında olduğu ve IUCN Tehlike Altındaki Tür Kırmızı Listesi’nde yalnızca bir türünün yer aldığı tespit edildi. Bu durum, birçok türün yeterli korumadan yoksun olduğu anlamına gelmektedir. Bilim insanları, IUCN sınıflandırma ölçütlerine göre 25 türü “Ciddi Tehlike Altında” ve 15 türü “Tehlike Altında” olarak sınıflandırmışlardır.

Oxford Üniversitesi Botanik Bahçesi’nde çalışan ve yeni makalenin eş yazarı olan Chris Thorogood, bu çalışmanın bitkilere yönelik küresel koruma çabalarının hayvanlara yönelik koruma çabalarının gerisinde kaldığını gösterdiğini belirtiyor. Thorogood, “Dünyanın en dikkat çekici çiçeklerinden birini kurtarmak için güçlerin birleştirildiği bölgeler arası bir yaklaşıma acil ihtiyaç olduğunu” ifade ediyor.

Rafflesia’nın doğal yaşam alanları oldukça sınırlıdır ve bu, bitkileri doğal yaşam alanı yıkımına karşı savunmasız hale getirir. Araştırmaya göre, korumasız alanlarda tarım kullanımı için dönüştürülme tehlikesi bulunan pek çok Rafflesia popülasyonunda sadece birkaç birey kalmıştır. Bu nedenle, bu bitkilerin doğal yaşam alanlarının korunması acil bir öncelik haline gelmiştir.

Araştırma ekibi, Rafflesia’nın korunması için yerel hükümetlere, araştırma merkezlerine ve koruma organizasyonlarına dört ana eylem önermektedir:

1. Doğal yaşam alanlarının daha iyi korunması.
2. Var olan Rafflesia çeşitliliğinin daha iyi anlaşılması ve bilgi sağlanması.
3. Rafflesia’nın doğal yaşam alanları dışında çoğaltılması için daha iyi yöntemlerin geliştirilmesi.
4. Yerel toplulukları Rafflesia’nın korunmasına dahil etmek için yeni ekoturizm girişimlerinin başlatılması.

Ayrıca, Rafflesia’nın diğer bölgelerde korunması için bazı başarılı hikayeler de vurgulanmaktadır. Örneğin, Endonezya’nın Batı Java adasındaki Bogor Botanik Bahçesi başarılı çiçeklenmelere ev sahipliği yapmış ve Batı Sumatra köylüleri, sosyal medya aracılığıyla Rafflesia ekoturizminden fayda sağlamıştır.

Filipinler Los Banos Üniversitesi’nde çalışan makale eş yazarı ve ormancı Adriane Tobias, “Yerliler ormanların en iyi koruyucularından biri” diyor ve Rafflesia’nın Asya’nın tropik bölgelerinde yeni bir koruma simgesi olma potansiyeli olduğunu belirtiyor.

İlginizi Çekebilir: Bitkilerin Duyguları Var mıdır?