Side Antik Kenti: Antalya’nın Tarihi İhtişamı

Antalya’nın 80 kilometre doğusunda, Manavgat’ın 7 kilometre güneybatısında yer alan Side Antik Kenti, antik dönemde Pamfilya’nın en önemli liman kentlerinden biri olarak büyük bir öneme sahiptir. 350-400 metre genişliğindeki yarımada üzerine kurulan bu muhteşem antik kent, zengin tarihi ve etkileyici kalıntılarıyla ziyaretçilerini büyülemeye devam ediyor.

Side, tarihi MÖ 7. yüzyıla uzanan bir yerleşim merkezi olarak ortaya çıkmıştır. MÖ 6. yüzyılda Lidya Krallığı’nın egemenliğine giren kent, Perslerin hakimiyeti altına girdiği dönemde özgürlüğünü kısmen korumuş ve kendi adına sikke basma yetkisini elde etmiştir. Büyük İskender’in Anadolu seferinde kapılarını direniş göstermeden Makedonya kralına açan Side, daha sonra İskender tarafından kurulan büyük bir sikke basım merkezi haline gelmiştir. Helenistik Dönem krallıkları arasında sürekli el değiştiren Side, MÖ 3. yüzyılda Ptolemaioslar ve MÖ 215-189 yıllarında Seleukoslar’ın egemenliği altına girmiştir.

Seleukoslar’ın Romalılara karşı yaptığı savaşta yenilgiye uğramasıyla MÖ 188 yılında yapılan Apameia Barışı sonucunda Side, Bergama Krallığı’na verilmiştir. Ancak bir süre sonra yeniden bağımsızlığına kavuşan Side, tarihindeki en parlak dönemlerinden birini yaşamıştır. MÖ 138 yılında Suriye tahtına oturan ve Sidetes lakabını alan Antiokhos VII’nin gençliğinde eğitim görmesi, Side’nin Doğu Akdeniz’de önemli bir kültür merkezi olduğunun bir göstergesidir.

Ancak MÖ 1. yüzyılda Pisidya ve Kilikya bölgelerinde başlayan korsanlık faaliyetleri, Side’ye de sıçramış ve Sideliler korsanlarla başa çıkamayarak limanlarını ve pazarlarını onlara açmak zorunda kalmışlardır. Sonunda MÖ 78 yılında Romalı Konsül Publius Servilius’un bölgeyi korsanlardan temizlemesiyle Side de diğer Pamfilya kentleri gibi Roma İmparatorluğu’nun egemenliği altına girmiştir.

MÖ 25 yılından itibaren Augustus, Pamfilya’yı doğrudan yönetilen bir eyalet haline getirmiştir. Bu dönemden sonra Side, Roma İmparatorluğu’na bağlı bir kent olarak varlığını sürdürmüştür. MS 2. ve 3. yüzyıllarda parlak bir dönem yaşayan Side, 4. yüzyılda Hristiyanlığın etkisiyle fakirleşen bir şehir görünümüne bürünmüştür. 5. ve 6. yüzyıllarda üçüncü ve son parlak dönemini yaşayan kent, Doğu Pamfilya Metropolitliği’nin başkenti olmuştur.

Ancak 9. ve 10. yüzyıllarda Arap akınları nedeniyle zayıflayan Side, Bizans İmparatoru Konstantinos Porfirogennetos tarafından “korsanlar yuvası” olarak nitelendirilmiştir. Arap coğrafyacısı İdrisi ise 1150’ye doğru Side’yi “Yanık Antalya” olarak adlandırmış ve halkının yeni yerleşim yeri olarak “Yeni Antalya”ya göç ettiğini aktarmıştır.

Ticaret ve liman kenti olarak ün kazanan Side Antik Kenti kalıntıları üzerine 20. yüzyıl başlarında Giritli göçmenler tarafından Selimiye Köyü kurulmuştur. Şehrin ana kapısından başlayarak uzanan anıtsal bir cadde üzerine kurulan Side, diğer Pamfilya kentlerinde olduğu gibi sütunlu portiklerle çevrili bir caddeye sahiptir. Tapınaklar yakınında büyük bir meydanla son bulan bu cadde, ziyaretçilerine antik dönemin ihtişamlı atmosferini yaşatmaktadır.

Side Antik Kenti, tarihi ve arkeolojik zenginlikleriyle Antalya’nın en önemli turistik cazibe merkezlerinden biridir. Antik kentteki kalıntıları gezmek, tarih ve kültür meraklıları için eşsiz bir deneyim sunmaktadır.

İlginizi Çekebilir: Kız Kalesi: Mersin’in Tarihi Deniz Kalesi