Kediler Aşı ile Kısırlaştırılabilir mi?

Dünya genelinde tahminen 600 milyon evcil kedi bulunmaktadır ve bu kedilerin yüzde 80’i sokak kedileri veya yabani kedilerden oluşmaktadır. Bu evsiz kediler, arabalar, bulaşıcı hastalıklar ve yırtıcılar gibi bir dizi sorunla karşı karşıya kalmaktadır. Kısırlaştırma, bu evsiz kedi popülasyonunun kontrol altına alınmasına yardımcı olmanın yanı sıra barınakların aşırı kalabalıklaşmasını da önleyebilir. Yabani kedi popülasyonunun kontrol altında tutulması, kedilerin vahşi hayvanları avlayarak ekosistemi tehdit etme riskini de azaltabilir.

Şimdi ise bilim insanlarının kedilerde gebelik kontrolü için geliştirdiği yeni bir yöntem umut vaat ediyor. Nature Communications dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, anti Müller hormonu (AMH) gen terapisinin sadece bir dozu, evcil kedilerde uzun dönemli gebelik kontrolü sağlayabilmektedir. Bu yöntem, kısırlaştırmayı ameliyatla yapmaktan daha güvenli ve etkili bir alternatif sunmaktadır.

AMH, dişi memelilerin yumurtalıklarında ve erkeklerin testislerinde doğal olarak üretilen bir hormondur. Daha önceden AMH üzerinde yapılan araştırmalar, kemoterapi gören kişilerde yumurtalık rezervinin korunmasının mümkün olabileceğini göstermiştir. Yeni çalışmanın yazarları, AMH seviyelerini belli bir eşiğin ötesine yükseltmenin, yumurtalık foliküllerinin büyümesini baskıladığını keşfetmişlerdir. Bu baskılama, yumurtlamayı ve dolayısıyla gebe kalma olasılığını etkili bir şekilde önlemektedir.

Araştırma takımı, kedilerdeki AMH genini taşıyan hafifçe değiştirilmiş bir versiyonunu içeren salgı bezine bağlı viral bir gen terapi vektörü oluşturmuştur. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), benzer AAV vektörlerini kullanarak insanlarda kullanılan tedavi yöntemlerine onay vermiştir.

Yapılan çalışmada altı dişi kediye iki farklı dozda gen terapisi uygulanmış ve üç kedi kontrol grubu olarak kullanılmıştır. Araştırma takımı, dört ay süren iki çiftleşme deneyi gerçekleştirmek için dişi kedilerin olduğu bir grup erkek kedi eklemiştir. Dişi kediler, tedavinin etkilerini değerlendirmek amacıyla iki yıldan uzun süre boyunca takip edilmiştir.

Kontrol grubundaki kedilerin tamamı yavrularken, gen terapisi uygulanan kedilerin hiçbiri hamile kalmamıştır. Östrojen gibi önemli hormonlar ise şaşırtıcı bir şekilde yumurtalık folikülü gelişimini ve yumurtlamayı etkilememiştir. Araştırma takımı, tedavinin uygulandığı dişi kedilerde herhangi bir olumsuz etki gözlemlememiştir, bu da gen terapisinin test edilen dozlarda güvenli ve iyi tolere edilebilir olduğunu göstermektedir.

Makalenin eş yazarı ve Massachusetts Genel Hastanesi Pediyatrik Cerrahi Araştırma Laboratuvarları’ndan David Pepin, gen terapi vektörünün tek bir enjeksiyonunun kedilerde kasların AMH üretmesini sağladığını ve genel AMH seviyelerini normalin 100 katına kadar çıkardığını belirtmiştir.

Ancak araştırma ekibi, milyonlarca kedinin gen terapisiyle kısırlaştırılması için gerekli doz miktarının üretimi için daha fazla çalışma ve alt yapı gerektiğini belirtmektedir.

Makalenin eş yazarı ve Massachusetts Genel Hastanesi’nde çalışan veteriner hekim Philippe Godin, tedavinin yüksek AMH seviyelerini iki yıldan uzun süre boyunca koruduğunu ifade etmiştir. Ancak bu umut vadeden bulguların doğrulanması için daha fazla sayıda kedi üzerinde çalışmaların yapılması gerektiği vurgulanmıştır.

AMH gen terapisinin kedilerde uzun süreli gebelik kontrolü sağlayabileceği ve kısırlaştırmanın güvenli ve etkili bir alternatifi olabileceği görülmektedir. Bu teknoloji, sahipsiz kedi popülasyonlarının kontrol altında tutulmasında ve gebelik kontrolünde yeni bir yaklaşım sunabilir.

İlginizi Çekebilir: Kedilerin Dikkatini Çeken 10 Şey